dinsdag 27 februari 2018

De Loterij: winnaars en verliezers

Shirley Jackson schreef in 1948 met The Lottery één van de bekendste kortverhalen uit de Amerikaanse literatuur. In 2016 bewerkte de kleinzoon van de auteur, Miles Hyman, het kortverhaal tot een graphic novel. Eind vorig jaar gaf Scratch de Nederlandse versie uit in een prachtig boek.
Door Elias Jonkers.



De Loterij geeft een nieuwe visie op het kortverhaal van Shirley Jackson. Een sfeervolle bewerking van Miles Hyman, de kleinzoon van de auteur.  Uitgebracht in een prachtig boek door Scratch. 

Miles Hyman is geen onbekende in de Europese stripwereld. Hyman woont en werkt in Parijs en heeft publicaties bij Casterman (Bloednacht) en Dupuis (De Praagse coup). Voor de stripbewerking van Miles' grootmoeders kortverhaal heeft hij zijn familie ingeschakeld: hij kreeg adviezen van zijn vader en dochter Juliette Hyman heeft de Engelse tekst naar het Frans vertaald. 
Voor Miles Hyman zou de bewerking een ontmoeting met zijn grootmoeder kunnen zijn, zij stierf immers toen Miles nog maar drie jaar was. Maar het is meer dan zomaar een erfstuk. Als kunstenaar die bekend staat voor het verstrippen van romans, was The Lottery een bijna logisch vervolg. Toch heeft Hyman er 30 jaar over gedaan om eraan te beginnen. Misschien toch nog een mooi cadeau ter nagedachtenis aan grandmom Shirley Jackson. 
Na publicatie ontving het kortverhaal negatieve reacties, tot zelfs haatbrieven gericht aan Jackson. Die reactie is op zich wel te begrijpen, want het verhaal is op zijn minst gezegd bevreemdend en we schrijven tenslotte 1948, de oorlog is net gedaan en de communistische dreiging is voor veel Amerikanen maar al te reëel. Jacksons oeuvre bestaat uit horror en mysterieuze verhalen. Neil Gaiman en Stephen King benoemen haar als invloed op hun eigen werk. The Lottery is bewerkt voor radio, TV en twee films. In episode Dog of Death (The Simpsons) wordt er een referentie gemaakt naar het verhaal. 

De Loterij is een verhaal over het zoeken naar een zondebok, over groepsdruk en hoe mensen hun rationeel denken laten varen en tot wreedheden in staat zijn wanneer ze gewoon een groep volgen. Niemand weet nog wat het ritueel juist inhoudt. Wat iedereen nog wel weet, is dat het al jaren zo gaat. De kracht van oude rituelen en tradities mag ook niet onderschat worden. 

Het is een zonnige dag in de zomervakantie in een klein dorpje dat er idyllisch uitziet. Je ziet jezelf er wonen in een mooi countryhouse. Deze setting staat in contrast met het harde, mysterieuze en grimmige verhaal. Het toont hoe gemakkelijk mensen zich tegen elkaar kunnen keren. Zou het verhaal verontrustender zijn als het een donkere, stormende winterdag was? Ik denk het niet, de setting past helemaal bij het psychologische karakter. 

Het tekenwerk van Miles Hyman is ontzettend mooi en ademt de perfecte sfeer uit. De stijl van Hyman doet denken aan een mengeling van Grant Wood en Edward Hopper. Alleen hebben we soms het idee dat de personages als wassen beelden ergens zijn neergezet. 
Laten we dit even vergeten, want Hyman geeft ons niet zomaar een bewerking, maar een nieuwe visie op het verhaal. De Loterij van Hyman begint eerder dan het originele boek. 
De graphic novel begint bij de voorbereiding van de loterij. We weten dat er iets aankomt. De loterij wordt al zo lang gedaan. Maar wat is het precies? Met die vraag blijven we een tijd zitten. 

Bij uitgeverij Scratch is het telkens uitkijken naar welk prachtig boek er gaat komen. En deze keer hebben ze het weer gedaan: een prachtig boek uitgegeven dat een plezier is om te lezen en herlezen. Wat ik iedereen ook kan aanraden.

Leuk weetje: de Engelse versie van de graphic novel is uitgegeven door Hill and Wang, een imprint van Farrar, Straus and Giroux, de originele uitgever van Jacksons kortverhalenbundel The Lottery and Other Stories.

Boekgegevens:
Miles Hyman naar Shirley Jackson, De Loterij, Scratch, ISBN 9789492117731 (€24,90)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten