woensdag 15 juni 2016

Masseren voor de vrijheid

De Tweede Wereldoorlog is een boeiend onderwerp voor jong en oud, en gelukkig maar, want zo vergeten we die gruwel nooit. En zo af en toe ontdekken we nog eens iets nieuws. Ik kende Felix Kersten en zijn verhaal niet voor ik Kersten: de lijfarts van Himmler las. Bij Glénat verscheen een historische en politieke thriller die eveneens een spionageverhaal vertelt met een spion die een 'license to massage' heeft. Ontdek het leven van Kersten, de redder van de Nederlanders.
Door Elias Jonkers.

We kennen allemaal de gruweldaden die onder de heerschappij van Hitler gebeurd zijn, en we weten wat voor onmensen Göring, Jozef Mengele (Engel des doods) en Aribert Heim (Dokter Dood) waren. Zo af en toe horen we ook berichten van minder bekende personages die tegen deze gruwel ingingen en zo vele levens redden. Nu krijgt de vrij onbekende held Felix Kersten een eerbetoon in de vorm van een strip.


Hoewel Kersten de "lijfarts" van Himmler genoemd wordt, was hij geen dokter, maar masseur. Kersten was van geboorte een Rus, maar behaalde zijn diploma als masseur in Finland, waar hij ook staatsburger werd. Als masseur behandelde hij o.a. Hendrik, Prins-gemaal van Nederland. Na deze succesvolle behandeling opent Kersten ook een praktijk in Den Haag.
Maar dan komt het verzoek van de Reichsführer-SS, Heinrich Himmler, om een behandeling. Kersten stemt toe. Waarom stemde hij toe? Wat waren zijn persoonlijke gedachten of zijn visie op de standpunten van de NSDAP? 



De stripbiografie blijft op dat punt behoorlijk neutraal. We lezen wel dat Kersten niets moest hebben van de nazi's en dat hij eigenlijk gedwongen werd om Himmler te blijven behandelen.
Want de Finse en Britse geheime diensten zien wel een voordeel in een man die zo dicht bij de grote Himmler staat. Kersten haalt er op zijn beurt nog andere voordelen uit. Himmler lijdt aan helse maagpijnen waarvan enkel Kersten hem kan verlossen met een speciale techniek. Hierdoor wordt Himmler sterk afhankelijk van Kersten en geeft hij gemakkelijk toe aan zijn suggesties. Op die manier redt de dokter de levens van vele mensen, inclusief dat van een heel aantal Joden, en weet hij de deportatie van het hele Nederlandse volk te voorkomen. 
Kersten was betrokken, of misschien wel de sleutelfiguur, bij de redding van zo'n 3500 Joden door het Zweedse Rode Kruis. Een eer waar graaf Bernadotte, de neef van de Zweedse koning en vicepresident van het Rode Kruis, mee gaat lopen. 

Omdat Kersten zo dicht bij Himmler staat, zijn heel wat hoge Duitse officieren wantrouwig tegenover hem en proberen ze de arts meer dan eens te vermoorden. Maar Kersten houdt het hoofd koel en blijft Himmler behandelen. En Himmler beschermt zijn dokter met de gouden handen, geeft hem waardevolle informatie en laat mensen vrij als de dokter er om vraagt.

En wat wil de dokter zelf in ruil voor zijn rol als lijfarts van Himmler? Hij wil de Zweedse nationaliteit. Een zekerheid die Kersten kreeg van de toenmalige Zweedse minister van  Buitenlandse Zaken, Christian Günther. Maar minister Günther wordt uit zijn functie ontheven en diens opvolger is Kersten allesbehalve goed gezind. Hij beschuldigt Kersten ervan een collaborateur te zijn geweest. 
De medewerker van de nieuwe minister begint het verhaal van Kersten na te lezen en ontdekt dat hij zich inspande om vele levens te redden.


"Mijn beste Kersten. Zo edelmoedig. Hoe kan ik u bedanken?" 
"Dit is mijn honorarium: het leven van deze man."

De strip begint in Zweden, 1945, wanneer Kersten achter zijn naturalisatie gaat vragen. De medewerker daar begint het verhaal van Kersten te lezen en we worden mee in het verleden gezogen. We gaan naar Berlijn 1939, wanneer Kersten voor het eerst bij Himmler is.
We zitten dus met een dubbel verhaal: enerzijds is er het verhaal van Kersten tijdens zijn behandeling van Himmler en anderzijds de inspanning van de medewerker van het ministerie om Kersten te helpen en de waarheid aan het licht te brengen. 
En Kersten zelf? Die blijft bescheiden en treedt zelf niet op de voorgrond.

Het is een fascinerend en complex verhaal dat heel wat historische feiten aanraakt, maar verwacht geen bloedstollend spionageverhaal. Toch is het ook een spionageverhaal, eens over een ander soort spion dan James Bond. 
Het is een degelijke historische roman van een bij ons vrij onbekende team: scenarist Patrice Perna en tekenaar Fabien Bedouel (Een lange bloedige nacht, 2010-2011).


Laat deze mooie historische en politieke thriller een eerbetoon zijn aan een man die vele levens redde zonder er iets voor terug te willen.

Boekgegevens:
Patrice Perna; Fabien Bedouel, Kersten: de lijfarts van Himmler, Glénat, ISBN 9789462940116 (19,95)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten